Menu
2018-07-02

SPLIT PAYMENT - podzielona płatność

Mechanizm podzielonej płatności VAT został wprowadzony ustawą z 15.12.2017 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw.

Mechanizm podzielonej płatności polega na tym, że płatność przez nabywcę na rzecz sprzedawcy za nabytą usługę bądź towar odbywa się nie jak dotąd w jednej kwocie brutto, ale w dwóch kwotach, oddzielnie na dwa rachunki sprzedawcy, tj.:

kwota należności netto – na dowolny rachunek wskazany przez sprzedawcę,

kwota podatku – na dedykowany rachunek przeznaczony dla potrzeb rozliczenia podatku (rachunek VAT), przy czym dostęp do środków zgromadzonych na tym rachunku będzie ograniczony.

Swoboda dysponowania środkami zgromadzonymi na rachunku VAT jest ograniczona. Z założenia podatnik posiadający tam określone środki będzie wykorzystywał je do zapłaty swojego zobowiązania podatkowego z tytułu VAT. W przypadkach zaś gdy jego zobowiązanie podatkowe będzie niższe od kwot zgromadzonych na rachunku VAT, będzie mógł wystąpić do naczelnika urzędu skarbowego o dokonanie zwrotu całości bądź części tej kwoty na zwykły rachunek w banku bądź w SKOK. Organ podatkowy będzie miał aż 60 dni na wydanie postanowienia o wyrażeniu zgody na taki zwrot, a w okolicznościach wskazanych w art. 108b ust. 5 u.p.t.u. będzie mógł – w drodze decyzji – odmówić wyrażenia takiej zgody. Jak od każdej decyzji, także i od decyzji, o której mowa wyżej, będą przysługiwać środki odwoławcze na zasadach wynikających z ogólnych przepisów regulujących procedurę podatkową.

Z rachunku VAT podatnik będzie mógł również zapłacić odsetki od zobowiązań VAT oraz VAT dla kontrahenta przy płatności za faktury z uwzględnieniem podzielonej płatności.

Można również z rachunku VAT zapłacić inne zobowiązania podatkowe jak CIT czy PIT jak i niepodatkowe jak ZUS.

Stosowanie metody split payment zastrzeżone jest dla płatności za faktury, w związku z tym wszelkie przedpłaty, zaliczki czy płatności za faktury proformy mogą być dokonywane tylko na ogólnych zasadach bez stosowania mechanizmu podzielonej płatności. 

Stosujac metodę split payment można zapłacic tylko jedną fakturę, wobec czego dokonywanie jedną płatnością zapłaty kilku faktur do jednago kontrahenta, może być dokonane tylko bez dzielenia płatności.

W przypadku zapłaty należności na rzecz przedsiębiorcy, który nie posiada rachunku rozliczeniowego „firmowego” split payment nie będzie skuteczny. Przy zapłacie na rachunek prywatny przelew wróci z podziałem na netto i VAT.

Dokonując płatności z wykorzystaniem split payment nabywca nie będzie zobowiązany do zlecenia dwóch odrębnych przelewów. Artykuł 108a ust. 3u.p.t.u. przewiduje, że zapłata należności odbywać się będzie poprzez jeden dedykowany komunikat przelewu, w treści którego nabywca wskaże m.in. kwotę brutto należności oraz kwotę VAT wynikającą z faktury. Skutkiem zlecenia takiego jednego przelewu będzie uznanie dwóch rachunków sprzedawcy, tj. dedykowanego rachunku VAT (gdzie trafi część należności odpowiadająca podatkowi określonemu w fakturze) oraz dowolnego innego rachunku sprzedawcy (gdzie trafi kwota netto). Jest rolą banku i SKOK-u, aby udostępniony podatnikom komunikat przelewu dokonał odpowiedniego przeksięgowania środków z przelewu na te dwa rachunki. Jednak to zlecający przelew jest odpowiedzialny za wskazanie dokładnej kwoty VAT do przelewu jak i właściwego rachunku kontrahenta, w przypadku pomyłki korekta płatności dokonanej na rachunek VAT nie będzie możliwa.

Mechanizm podzielonej płatności otyczy wyłącznie rozliczeń między podatnikami VAT. Nie będzie więc dotyczył płatności za usługę bądź dostawę towarów dokonaną przez podatnika VAT na rzecz osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej (jak również w odwrotnej sytuacji, tj. płatności za usługę bądź dostawę dokonaną przez osobę fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej na rzecz podatnika VAT). Ponadto warto zauważyć, że mechanizm podzielonej płatności VAT może być stosowany wyłącznie w rozliczeniach realizowanych przelewami, i to niezależnie od wysokości należności. Nie będzie więc stosowany przy płatności gotówkowej, i to niezależnie od tego, czy kwota należności przekroczy 15.000 zł, gdyż limit ten ma znaczenie wyłącznie dla podatku dochodowego.

Mechanizm podzielonej płatności jest stosowany niezależnie od tego, czy kwota podatku wykazana na fakturze sprzedawcy będzie podlegała odliczeniu u nabywcy. Jak należy rozumieć, ma to swoje uzasadnienie w tym, że założeniem mechanizmu podzielonej płatności jest ograniczenie swobody korzystania z kwoty podatku przez sprzedawcę. Do tego nie ma znaczenia, czy wykazany przez sprzedawcę na fakturze podatek podlega odliczeniu u drugiej strony kontraktu, czy też nie ma on takiego prawa.

Załącznik nr 15 do ustawy - stanowiący „Wykaz towarów i usług, o których mowa w art. 105a ust. 1, art. 106e ust. 1 pkt 18a, art. 108a ust. 1a oraz art. 108e ustawy” - zawiera zamkniętą listę towarów i usług, w przypadku których faktura dokumentująca ich dostawę lub świadczenie musi zawierać adnotację „mechanizm podzielonej płatności”.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że obowiązek wystawiania faktur z adnotacją „mechanizm podzielonej płatności” będzie istnieć, jeżeli łącznie spełnione będą trzy warunki, tj. faktura:

  1. będzie wystawiana na kwotę należności ogółem (kwotę brutto) przekraczającą 15 000 zł lub jej równowartość (art. 19 pkt 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców);
  2. będzie dokumentować dostawę towarów lub świadczenie usług, o których mowa w załączniku nr 15 do ustawy,
  3. czynności będą dokonywane na rzecz podatnika.

Jak już wskazano powyżej art. 106e ust. 1 pkt 18a) ustawy o VAT, reguluje obowiązkową treść faktury w przypadku faktur, w których kwota należności ogółem stanowi kwotę, o której mowa w art. 19 pkt 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, obejmujących dokonaną na rzecz podatnika dostawę towarów lub świadczenie usług, o których mowa w załączniku nr 15 do ustawy - faktura zawiera wyrazy „mechanizm podzielonej płatności”.

Powyższy przepis jednoznacznie wskazuje, że obowiązkowe oznaczenie faktury wyrazami „mechanizm podzielonej płatności” obejmuje wyłącznie faktury dokumentujące towary i usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy o VAT, których kwota należności ogółem stanowi kwotę przekraczającą 15 000 zł brutto.

Mając na uwadze powyższe, należy stwierdzić, że w przypadku gdy wystawione przez spółkę faktury dokumentują sprzedaż towarów wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT, w których kwota należności ogółem będzie stanowić kwotę poniżej 15 000 zł brutto, faktury te nie muszą zawierać wyrazu „mechanizm podzielonej płatności”. Bez znaczenia w przedmiotowej sprawie pozostaje kwota, na jaką zostaną zawarte poszczególne umowy z kontrahentami. Ww. przepisy jednoznacznie odnoszą się do wartości faktury, w której kwota należności ogółem stanowi kwotę, o której mowa w art. 19 pkt 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców a nie do kwoty zawartej w umowie między kontrahentami.

Interpretacja indywidualna z 14 stycznia 2021 r., sygn. 0111-KDIB3-1.4012.906.2020.1.IK - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Mechanizm podzielonej płatności nie jest zawsze obowiązkowy, jednak ustawodawca przewidział szereg zachęt mających przekonać podatników do korzystania z tej formy rozliczenia. Te zachęty są następujące:

odstąpienie od zasady solidarnej odpowiedzialności, o której mowa w art. 105a u.p.t.u.,

W przypadku nabycia towarów określonych w załączniku nr 13 do u.p.t.u. nabywca tych towarów ponosi – zgodnie z art. 105a u.p.t.u. – solidarną odpowiedzialność wraz z dostawcą za ewentualną zaległość podatkową w VAT. Stanowi to wyjątek od zasady, zgodnie z którą odpowiedzialność za prawidłowość rozliczenia VAT i tym samym za uiszczenie zobowiązania podatkowego ponosi podatnik (sprzedawca)

odstąpienie od nakładania dodatkowego zobowiązania podatkowego, w odniesieniu do faktur za które płatnośc nastąpiła z wykorzystaniem splt payment

Zgodnie z obowiązującymi od 1.01.2017 r. przepisami art. 112b–112c u.p.t.u. w przypadku zidentyfikowania nieprawidłowości w rozliczeniach VAT organ podatkowy może nałożyć na podatnika dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości 20%, 30% bądź 100% wysokości zaniżenia podatkowego (bądź odpowiednio kwoty zawyżenia zwrotu różnicy podatku, zwrotu podatku naliczonego lub różnicy podatku do obniżenia podatku należnego za następne okresy rozliczeniowe).

brak stosowania podwyższonych (do 150% standardowej stawki) odsetek od zaległości podatkowych w VAT,

Co do zasady w przypadku powstania zaległości podatkowej dotyczącej podatku od towarów i usług oraz po spełnieniu kilku innych warunków wysokość odsetek od zaległości podatkowych może być ustalona według stawki podwyższonej do 150% stawki podstawowej. Wynika to z art. 56bustawy z 29.08.1997 r. – Ordynacja podatkowa – dalej o.p.

Podwyższona stawka procentowa nie będzie jednak miała zastosowania w stosunku do zaległości powstałej w wyniku złożonej deklaracji podatkowej, w której podatnik wykazał kwotę podatku naliczonego, której co najmniej 95% wynika z otrzymanych przez podatnika faktur z wykazanym podatkiem naliczonym z tytułu nabycia towarów i usług, które zostały zapłacone z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności. Wynika to z art. 108c ust. 2 u.p.t.u.

przyśpieszony zwrot nadwyżki VAT naliczonego.

Standardowy termin na zwrot nadwyżki VAT naliczonego nad VAT należnym wynosi – zgodnie z art. 87 ust. 2 u.p.t.u. – 60 dni i może w określonych sytuacjach zostać wydłużony.

Zgodnie natomiast z art. 87 ust. 6a u.p.t.u. w nowym brzmieniu organ podatkowy będzie zobowiązany do zwrotu nadwyżki w terminie 25 dni, jeśli podatnik zawnioskuje o przekazanie tej nadwyżki na dedykowany dla mechanizmu podzielonej płatności rachunek VAT.

Jeżeli zapłata zobowiązania podatkowego z tytułu VAT następuje w całości z rachunku VAT, w terminie wcześniejszym niż termin określony dla zapłaty podatku, kwotę zobowiązania podatkowego z tytułu podatku do zapłaty można obniżyć o kwotę wyliczoną według wzoru:

S = Z * r * n/360

gdzie:

S – kwota obniżenia zobowiązania z tytułu VAT (w pełnych złotych),

Z - kwota zobowiązania podatkowego z tytułu VAT z deklaracji,

- stopa referencyjna NBP obowiązującą na 2 dni robocze przed dniem zapłaty,

- liczba dni od dnia, w którym obciążono rachunek, z wyłączeniem tego dnia, do dnia, w którym upływa termin do zapłaty podatku, włącznie z tym dniem.

Kwotę obniżenia zaokrągla się do pełnych złotych w ten sposób, że końcówki kwot wynoszące mniej niż 50 groszy pomija się, a końcówki kwot wynoszące 50 i więcej groszy podwyższa się do pełnych złotych.

Wprowadzenie mechanizmu podzielonej płatności jest całkowitą nowością w polskim podatku od towarów i usług, do którego podatnicy będą musieli się przyzwyczaić. Mimo braku obowiązku jego stosowania jest intencją ustawodawcy, aby stał się on powszechny, do czego ma skłonić system zachęt. 

Przyszłość pokaże, czy – i jak chętnie – przedsiębiorcy będą korzystać z podzielonej płatności. Z pewnością jest to rozwiązanie, które może odbić się na płynności finansowej przedsiębiorców. Z tego też powodu mogą nie być chętni w jego stosowaniu. Mimo że podzielona płatność jest (i zapewne w dużej mierze pozostanie) rozwiązaniem dobrowolnym, może się okazać, iż stosowanie tego instrumentu będzie ekonomiczną koniecznością. Jeśli bowiem dana firma będzie otrzymywać wiele zapłat w formie podzielonej płatności, wówczas sama – aby jak najszybciej uruchomić środki pieniężne znajdujące się na jej rachunku VAT – będzie zmuszona płacić w tej formie.

Pogoński, Mariusz. Podzielona płatność w VAT. Publikacje Elektroniczne ABC.

Postrzech, Łukasz. Split payment na przykładach. System Informacji Prawnej LEX, 2018.

Zalas, Anna. Kancelaria Księgowa Swisspolhand Sp. z o.o.

Kontakt

Swisspolhand sp. z o.o.

ul. Ciołka 35 lok.75
01-445 Warszawa

tel.:+48 22 8364706
fax: +48 22 8361711
kom: +48 501388409

e-mail: a.zalas@swisspolhand.pl